اندروید 5
زبان طراحی جدید ساده، تخت و جسورانه است. تقریبا می‌توان گفت که این سبک طراحی یک نسخه گوگلی از سبک جانی آیو در طراحی iOS 7 است. به نظر می‌رسد که اندروید نیز چندان با اسکئومورفیسم (شبیه‌سازی سه‌بعدی اشیا واقعی در فضای مجازی) موافق نیست. دوئارته، طراح نرم‌افزار گوگل معتقد است که تخت کردن رابط کاربری به تنهایی نمی‌تواند یک استراتژی قلمداد شود. هدف نهایی ارائه بهتر محتوا است و در این راه طراحی تخت فقط یک تاکتیک است. بر همین اساس، تیم طراحی گوگل، یک زبان طراحی جدید برای رابط کاربری اندروید آبنبات چوبی خلق کرد که «طراحی متریال» نام دارد.
هدف نهایی ارائه بهتر محتوا است و در این راه طراحی تخت فقط یک تاکتیک است
حرکت و رنگ به عنوان اصلی‌ترین مولفه‌های طراحی متریال، برای مشخص کردن تعامل‌های اصلی با کاربر به کار گرفته می‌شوند. مثلا در تصویر متحرک زیر توجه کنید که چگونه رنگ باعث توجه کاربر به دکمه Play می‌شود و وقتی کاربر آن را لمس می‌کند چگونه با حرکت خاصی به یک بخش کنترلی از همان رنگ ولی با دکمه‌های کنترلی جدید تغییر پیدا می‌کند.
طراحی متریال
صفحه خانه و بازطراحی دکمه‌های کنترلی لمسی
گوگل در اندروید نسخه ۴.۴ کیت‌کت تغییراتی را در رابط کاربری خود اعمال کرده بود. یکی از این تغییرات مربوط به دکمه‌های لمسی بود که آنها به صورت شفاف و بدون پس‌زمینه مشکی طراحی شده بودند. این کار به زیبایی رابط کاربری کمک کرد و باعث شد تا کاربر حس کند تلفنش نمایشگر بزرگ‌تری دارد.
android-5-review-0
حال در اندروید آبنبات چوبی شکل این دکمه‌ها نیز از حالت سنتی خارج شده و به اشکالی ساده تبدیل شده‌اند. همان طور که در تصویر فوق می‌بینید دکمه Back به شکل یک مثلت توخالی ساده در آمده یکی از زاویه‌هایش به سمت چپ اشاره می‌کند. به جای دکمه به شکل خانه Home در کیت‌کت، یک دایره قرار گرفته و به جای دکمه مالتی تسکینگ یا اپلیکیشن‌های اخیرا اجرا شده که پیش‌تر به شکل دو مستطیل روی هم بود، تنها یک مربع قرار گرفته است. استفاده از اشکال ساده مربع، دایره و مثلث باعث شده تا جلوه ساده‌تر، زیباتر و یکپارچه‌تری را در این بخش شاهد باشیم. اندازه این دکمه‌ها نسبت به آنچه در نسخه پیش‌نمایش اندروید آبنبات چوبی دیده بودیم، در نسخه نهایی کوچک‌تر و ظریف‌تر شده‌اند.
android-5-review-1
شکل ظاهری دکمه منو در وسط داک اپلیکیشن‌ها در پایین صفحه تغییر زیادی نداشته و فقط پس‌زمینه آن از خاکستری نیمه شفاف به سفید مات تغییر پیدا کرده است.
وقتی شما در اندروید نسخه ۴ به بالا آیکان اپلیکیشن‌ها را بر روی هم می‌کشید تا یک گروه بسازید، آنها به صورت مورب پشت سر هم نمایش داده می‌شوند. در نسخه 5 این اپ‌ها به جای این که به صورت مورب نمایش داده شوند به صورت کاملا عمودی در یک صف جای می‌گیرند.
بازطراحی نوار اطلاع‌رسانی‌ها (Notifications)
گوگل در نسخه ۴.۲ آبنبات پاستیلی امکانی را فراهم کرد تا کاربران بتوانند وقتی با یک انگشت نوار بالای صفحه را به سمت پایین می‌کشند به اطلاع‌رسانی‌ها دسترسی پیدا کنند. در صورتی که کاربر با دو انگشت این کار را می‌کرد می‌توانست به میان‌برهای تنظیمات سریع دسترسی داشته باشد.
در نسخه آبنبات چوبی اندروید این قابلیت و همچنین ظاهر نوار اطلاع‌رسانی‌ها و تنظیمات سریع به کلی تغییر کرده است. در صورتی که انگشت خود را از بالای صفحه به سمت پایین بکشید نوار نوتیفیکیشن‌ها مواجه خواهید شد. برای دسترسی به منوی تنظیمات سریع باید یک بار دیگر منو را به سمت پایین لمس کنید تا در زیر اطلاع‌رسانی‌ها تنظیمات مهم را مشاهده کنید. در صورتی که با دو انگشت نوار نوتیفیکیشن را به پایین بکشید مستقیما تنظیمات سریع نمایش داده می‌شوند.
تم رنگی این بخش از مشکی به طوسی و سبز تغییر کرده و برخی از المان‌های آن مثل اسلایدر نور صفحه نیز به رنگ سبزآبی یا Cyan درآمده‌اند. وقتی نوار اطلاع‌رسانی‌ها را به سمت پایین می‌کشید در سمت چپ بالا ساعت و در سمت راست بالا نیز تصویر حساب گوگل خودتان و در کنارش نشانگر باتری، نشانگر شبکه و سایر تنظیمات در صورت روشن بودن (مثل وای‌فای، بلوتوث، آلارم و...) را مشاهده می‌کنید. نوتیفیکیشن‌ها با پس زمینه سفید نمایش داده می‌شوند و میتوانید برخی عملیات را همچون نسخه‌های قبلی از طریق آن نوار روی آنها اعمال کنید. مثلا میتوانید اطلاع‌رسانی پیغام‌ها هنگ‌اوت و پیامک‌ها را به تعویق بیاندازید یا ایمیل وارده را آرشیو کرده یا پاسخ دهید.
بررسی اندروید 5 آبنبات چوبی
در صورتی که انگشت خود را دوباره به سمت پایین بکشید منوی تنظیمات سریع نمایان می‌شود. در نسخه‌های قبلی مثلا برای فعال کردن وای‌فای، باید آن را لمس کرده و نگه می‌داشتیم و برای دسترسی به منوی تنظیمات مرتبط با آن کافی بود صفحه را لمس کنیم. در طراحی جدید این بخش دربالا سمت چپ علامت وای‌فای و در زیر آن کلمه Wi-Fi مشاهده می‌شود. در صورتی که علامت وای‌فای را لمس کنید، این قابلیت فعال شده و در صورتی که کلمه Wi-Fi را لمس و نگاه دارید وارد تنظیمات وای‌فای می‌شوید. در کنار آن همین موضوع را برای بلوتوث شاهد هستیم.
در بالای تنظیمات یک اسلایدر برای نور صفحه وجود دارد که از طریق آن کاربر می‌تواند روشنایی نمایشگر را به سرعت تنظیم کند. در نسخه‌های قبلی اندروید اگر قابلیت Auto Brightness را فعال می‌کردید دیگر کنترلی روی روشنایی نمایشگر نداشتید و دستگاه به صورت خودکار بر اساس نور محیط، نور صفحه نمایش را تنظیم می‌کرد. اما حالا در نسخه جدید، گوگل این قابلیت را با ویژگی جدید دیگری به نام Adaptive Brightness جایگزین کرده است. با این قابلیت همچنان بر اساس نور محیط، روشنایی تصویر نیز تغییر می‌کند، ولی حالا کاربر می‌تواند از طریق اسلایدری که به آن اشاره شد کمی سطح روشنایی تصویر را حتی در حالت Adaptive تغییر دهد.
وقتی در منوی تنظیمات سریع هستید در گوشه سمت راست بالای نمایشگر یک علامت چرخ دنده نیز مشاهده می‌شود که با لمس آن وارد منوی تنظیمات می‌شوید.
بازطراحی صفحه قفل (Lock Screen)
یکی از عمده‌ترین تغییرات در اندروید آبنبات چوبی مربوط به صفحه قفل است. در صفحه قفل جدید دیگر خبری از ویجت‌ها نیست. در وسط این صفحه ساعت و تاریخ روز را مشاهده می‌کنید. در نوار بالایی سمت چپ نام اپراتور و در سمت راست همان جزئیات ذکر شده در بخش نوار اطلاع‌رسانی قابل مشاهده‌اند. در پایین صفحه قفل در گوشه سمت چپ علامت گوشی تلفن را مشاهده می‌کنید. این بدان معنا است که اگر این صفحه را به سمت راست بکشید، شماره‌گیر اجرا می‌شود. در سمت مقابل، در گوشه سمت راست نیز علامت دوربین مشاهده می‌شود. این نیز بدان معناست که وقتی صفحه نمایش تلفن‌تان قفل است اگر آن را به سمت چپ بکشید اپلیکیشن دوربین اجرا می‌شود. در وسط نیز علامت قفل را مشاهده می‌کنید. با لمس صفحه قفل و کشیدن آن به سمت بالا قفل صفحه باز می‌شود.
بررسی اندروید 5 آبنبات چوبی
اگر نوتیفیکیشن‌هایی داشته باشید، به صورت نوارهای سفید رنگی در زیر ساعت مشاهده می‌شوند. در صورتی که هر یک از آنها را به سمت پایین بکشید جزئیات بیشتر یا دکمه‌های اعمال عملیات پیدا می‌شوند. با دو بار لمس هر یک از آنها مستقیما وارد اپلیکیشن مربوطه می‌شود و در صورتی که بخواهید نوتیفیکیشن خاصی را بدون پاسخ به آن از لیست حذف کنید کافی است نوار آن را به طرفین بکشید.
اگر اطلاع رسانی‌های زیادی داشته باشید و ساعت بخشی از فضا را اشغال کرده باشد با کشیدن انگشت از روی ساعت به پایین، ساعت حذف شده و فقط اطلاع‌رسانی‌ها نمایش داده می‌شوند. همچنین منوی تنظیمات سریع در داخل صفحه قفل نیز در دسترس هستند.
اپلیکیشن شماره‌گیر (Dialer)
گوگل مشخصا قصد دارد تمام سرویس‌ها و اپلیکیشن‌های خود را مبتنی بر طراحی متریال ارائه دهد. اپ شماره‌گیر در اندروید کیت‌کت با تغییرات زیادی همراه شده بود که کار با آن را برای من بسیار راحت‌تر کرد. در اندروید 5 این بخش باز هم تغییرات بیشتری کرده و به یکی از جذاب‌ترین شماره‌گیرها در بین پلتفرم‌های مختلف تلفن هوشمند تبدیل شده است. این اپ قالب گرافیکی سفید و نیلی دارد که به نظرم آن را جذاب‌تر از گذشته کرده است.
در بالای این اپلیکیشن یک منوی جستجو که امکان جستجوی صوتی نیز دارد قرار گرفته تا به سرعت بتوان نام مخاطب مورد نظر را جستجو کرد. در زیر آن آخرین تماس برقرار شده یا از دست رفته نمایش داده می‌شود و در زیر آن هم بخش اصلی قرار دارد که شامل سه برگه است. برگه اول که Speed Dial نام دارد شامل مخاطبین محبوب است تا شما سریع‌تر بتوانید با آنها ارتباط برقرار نمایید. وقتی در این برگه هستید یک شی‌ء دایره‌ای با علامت شماره گیر در پایین در بخش وسط نمایش داده می‌شود. با لمس آن شماره‌گیر اصلی نمایش داده می‌شود که میتوانید شماره مورد نظر را وارد کرده و تماس حاصل بگیرید. برگه‌ی دوم شامل لیست تماس‌های اخیر است و برگه آخر لیست تمام مخاطبین شما را در بر دارد. وقتی به این برگه‌ها می‌روید شی‌ء دایره‌ای شماره‌گیر از وسط به سمت راست نقل مکان می‌کند. این موضوع یکی از المان‌های طراحی متریال است.
بررسی اندروید 5 آبنبات چوبی
همچنان مثل نسخه قبل در صورتی که به اینترنت متصل باشید، قابلیت Caller ID وجود دارد. مثلا در صورتی که شماره‌ای ناآشنا با شما تماس بگیرد، شهری که آن شماره ثابت به آن تعلق دارد تشخیص داده شده و نمایش داده می‌شود یا در صورتی که کلمه پیتزا را در بخش جستجو تایپ کنید حتما پیشنهادهایی خارج از لیست مخاطبین را مشاهده خواهید کرد.
کیبورد جدید
کیبورد این بار تغییرات جزئی را تجربه نمی‌کند و می‌توان گفت که به طور کلی طراحی آن تغییر کرده است. شما حالا با یک صفحه تخت طوسی متمایل به سبز روبرو هستید که حروف روی آن نوشته شده‌اند و دکمه‌ها از هم جدا نیستند. پشتیبانی کامل از زبان فارسی در آن مثل گذشته (از اندروید ساندویچ بستنی به بعد) وجود دارد و تایپ کردن با آن بسیار راحت است. در طول زمانی که با این صفحه کلید لمسی کار می‌کردم به ندرت اشتباه تایپی داشتم. در زیر میتوانید تصویر این کیبورد را مشاهده کنید.
بررسی اندروید 5 آبنبات چوبی
اگر از طراحی جدید کیبورد خوشتان نمی‌آید و همان ظاهر قدیمی را ترجیح می‌دهید، میتوانید از طریق بخش تنظیمات، ظاهر و شکل و شمایل کیبورد را تغییر دهید.
بازطراحی منوی تنظیمات
منوی تنظیمات از رنگ مشکی به رنگ سفید تغییر کرده و نوشته‌ها و آیکان‌ها با رنگ‌های سبزآبی و طوسی نمایش داده می‌شوند. بی‌شک ترکیب رنگ جدید اندروید نسبت به گذشته بسیار جذاب‌تر و زیباتر است. جز این تغییرات ظاهری خودِ منو، چندان تغییری را شاهد نبوده و بیشتر تغییرات در داخل بخش‌های مختلف اعمال شده که به ترتیب به آنها خواهیم پرداخت.
بررسی اندروید 5 آبنبات چوبی
همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم در بخش تنظیمات نمایشگر قابلیت Auto Brightness با قابلیت Adaptive brightness جایگزین شده است. سطح روشنایی صفحه نیز مثل گذشته از طریق این منو قابل تغییر است.
بررسی اندروید 5 آبنبات چوبی
در بخش تنظیمات صدا در بالای صفحه سه اسلایدر تنظیم صدای مدیا، آلارم و زنگ تلفن و اطلاع‌رسانی‌ها وجود دارد. قابلیت Do not disturb که در نسخه پیش‌نمایش وجود داشت به طور کلی حذف شده و گوگل به طور کلی روش دیگری را برای این بخش در نظر گرفته که در ادامه مقاله به طور جداگانه به آن خواهیم پرداخت.
در بخش Accessibility گزینه‌هایی برای بزرگ‌تر نمایش دادن متون و دستکاری رنگ‌های نمایشگر وجود دارد. مثلا امکانی به نام Color Inversion تمام بخش‌های تیره رابط کاربری را به رنگ روشن و سفید و بخش‌های روشن را به رنگ تیره تغییر می‌دهد. یا در بخش Color space correction میتوانید فضای رنگ‌ها در نمایشگر را تغییر دهید.
بررسی اندروید 5 آبنبات چوبی
اگر حالت توسعه‌دهندگان را فعال کنید، به تنظیمات پیشرفته‌ی این بخش دسترسی پیدا می‌کنید. در این بخش دیگر امکان انتخاب ران‌تایم بین Dalvik و ART وجود ندارد، چرا که در نسخه جدید باید با ران‌تایم قدیمی Dalvik خداحافظی کنید! همچنین در بخش Process stats در بالای نمودار استفاده اپلیکیشن‌ها از پردازنده، بخش جدیدی اضافه شده که به شما می‌گوید هم‌اینک وضعیت استفاده دستگاه شما از حافظه رم به چه صورت است.
بررسی اندروید 5 آبنبات چوبی
چندوظیفگی با Overview
با فشردن دکمه لمسی Recent apps اسکرین‌شاتی از اپلیکیشن‌ها به شکلی جدید نمایش داده می‌شوند. اپلیکیشن‌ها همچون تب‌های باز در مرورگر کروم اندروید به صورت برگه‌هایی جدا از هم نمایش داده می‌شوند که می‌توان در بین آنها حرکت کرده و اپ مورد نظر را دوباره باز کرد. گوگل علاوه بر نحوه نمایش اپلیکیشن‌های اخیرا باز شده، نام دکمه مربوط به آن را نیز از Recent Apps به Overview تغییر داده که نام بامسماتری است. برای بستن اپلیکیشن‌ها نیز کافی است همچون گذشته آنها را به طرفین بکشید. البته در نسخه جدید یک علامت ضربدر در گوشه سمت راست بالای این برگه‌ها نیز مشاهده می‌شود که با لمس آنها اپلیکیشن مربوطه بسته می‌شود.
